Rehabilitatie stond en staat voor de combinatie van maatschappelijke revalidatie en eerherstel van mensen met (vooral psychiatrische) aandoeningen. Rehabilitatie kende een bloeiperiode in de jaren ’80 en ’90. In die tijd was rehabilitatie de beweging die er naar streefde dat mensen met beperkingen zelf aan het woord kwamen en daarmee een belangrijke invloed kregen op hun behandeling en begeleiding. Ongeveer vanaf 2000 werd het elan van de rehabilitatiebeweging overgenomen door de herstelbeweging. Deze beweging weerspiegelde (en weerspiegelt nog steeds) een groeiende mondigheid van mensen met een psychische aandoening. Zij willen zelf bepalen hoe hun behandeling en begeleiding er uit zal zien. Aandacht voor hun eigen verhaal, hun empowerment en voor het benutten van ervaringskennis ondersteunen herstel. Maar herstelondersteunende zorg is niet het enige. Herstellen gebeurt voor een belangrijk deel buiten de zorg. Het is ook: meer, bewuster en soms opnieuw deel gaan uitmaken van de samenleving. Jezelf en je lotgenoten niet langer of steeds minder zien als uitgestoten slachtoffers, als te genezen zieken of als eigenaardige objecten van onderzoek, maar als participanten in de samenleving. Herstel volgde op rehabilitatie, en nu volgt participatie uit herstel. Dat is een logische ontwikkeling.

Natuurlijk blijven rehabilitatie en herstel onverminderd belangrijk, niet alleen als ondersteuning van participatie maar ook vanwege hun eigen doelstellingen. Het is van belang om dit te benadrukken, want de ‘participatiesamenleving’ is, sinds de Koning het p-woord op Prinsjesdag 2013 luid en duidelijk uitsprak, een politieke term geworden. Natuurlijk kan het woord in zo’n politiek kader onbeschaamd gebruikt worden om bezuinigingen salonfähig te maken. Participatie kan dan staan voor impliciet opgelegde of afgedwongen deelname. Maar het kan ook anders. In het tijdschrift gaat het over zelf gewenst maatschappelijk participeren van mensen die zelf bepalen hoe zij die participatie vorm geven.

Op de hoogte blijven van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van participatie en herstel? Neem dan nu een abonnement. Klik hier voor de abonnementspagina