Op 22 september 2023 bezocht het Nederlandse onderzoeksteam HerstelAcademie Diletti in Leuven, en op 19 maart 2024 volgde een tegenbezoek bij Enik Recovery College in Utrecht. In deze bijdrage beschrijven de auteurs (medewerkers en onderzoekers) deze werkbezoeken en belichten opvallende verschillen tussen de herstelacademies. Wat kunnen we van elkaar leren?
Achtergrond: een stukje geschiedenis
Hoewel herstelacademies zowel in Nederland als in België nog maar zo’n tien jaar bestaan, bestaat er een traditie van initiatieven en projecten waarin peer support en werken vanuit eigen ervaring centraal staat. In Nederland ontstond er vanuit de sociale bewegingen in de jaren ‘60 en ‘70 een sterke cliëntenemancipatiebeweging. Cliënten vroegen onder de slogan ‘baas in eigen brein’ aandacht voor de ervaringen van cliënten en protesteerden tegen de paternalistische en afhankelijk makende karakter van de toenmalige psychiatrie en het toepassen van dwang (Canon clientenbeweging ggz, z.d.; Hunsche 2008; Van Haaster & Vesseur, 2002). Deze opkomende cliëntenbeweging gaf niet alleen hun visie op de bestaande psychiatrie, er ontstonden ook steeds meer onafhankelijke projecten zoals wegloophuizen en opvangvoorzieningen in zelfbeheer waarin gebruikers zelf zeggenschap hebben over de voorziening en daar sturing aan geven. In België vindt in diezelfde tijd een vergelijkbare ontwikkeling plaats, zoals de oprichting van leefgemeenschap la Devinière (Muusse, 2018).
Ontwikkelingen en beleid vanaf de jaren 1980 in Nederland en Vlaanderen
In de jaren ‘80 en ‘90 kreeg de cliëntenbeweging een weerslag in beleid: in België vindt er een geleidelijke verschuiving plaats in het zorgbeleid, waarbij de nadruk kwam te liggen op vermaatschappelijking van zorg. In Nederland wordt ook ingezet op vermaatschappelijking en rehabilitatie en worden de zogeheten cliëntgestuurde initiatieven gefi nancierd. Deze projecten zijn gericht op participatie en ontwikkeling en worden georganiseerd vanuit peer support.
Lees de complete editie via deze pagina. Nog geen abonnee? Klik dan hier.
